پترولوژی سنگ های آتشفشانی ائوسن جنوب غرب چوپانان (شمال شرق استان اصفهان)

چوپانان در بخش های شمال شرقی استان اصفهان واقع شده و بخشی از زون ساختاری ایران مرکزی و بلوک یزد را به خود اختصاص می دهد. در جنوب غرب این منطقه مجموعه های افیولیتی و سنگ های دگرگونی پالئوزوئیک، سنگ آهک های کرتاسه و سنگ های ولکانیک ائوسن همراه با ساب ولکانیک ها و سنگ های آذرآواری (توف سنگی، توفیت و برش توفی) می باشند. اغلب سنگ های آتشفشانی ائوسن در این منطقه دارای ترکیب آندزیت بوده که با روند شمال شرق- جنوب غرب در امتداد گسل های منطقه دیده می شوند. بافت های اصلی این آندزیت ها پورفیریتیک، گلومروپورفیریتیک، غربالی، پوئی کیلیتیک و جریانی است. مجموعه کانی های تشکیل دهنده این سنگ ها عبارتند از فلدسپار (آندزین- الیگوکلاز و سانیدین)، آمفیبول (هاستینگسیت منیزیم دار، مگنزیوهاستینگسیت، فروپارگازیت)، میکا (بیوتیت - فلوگوپیت)، کلینوپیروکسن (دیوپسید، اوژیت)، کوارتز و گارنت، کانی های تیره (هماتیت، مگنتیت، تیتانومگنتیت، ایلمنیت)، تیتانیت، زیرکن و آپاتیت. کانی های ثانویه حاصل دگرسانی شامل کلسیت، کلریت (دیابانتیت)، کوارتز، کائولینیت، هماتیت و پرهنیت می باشند. الگوی عناصر نادر خاکی و نمودارهای عنکبوتی حاکی از غنی بودن نمونه ها از lree و lile و فقیر بودن از hsfe (نظیرti, ta, nb) می باشد که از مشخصات ماگماتیسم مرتبط با فرورانش است. داده های ژئوشیمیایی نشان دهنده ی این است که این سنگ ها حاصل درجات ذوب بخشی کمتر از 10 درصد یک اسپینل لرزولیت گوشته بوده و متعلق به یک قوس آتشفشانی هستند. شیمی کانی ها ، ویژگی های پتروگرافی و مطالعات ژئوشیمیایی سنگ های ولکانیک ائوسن جنوب غرب چوپانان دلالت بر ماهیت انتقالی (کالک آلکالن متمایل به شوشونیتی) سنگ های منطقه دارد. بررسی های صحرایی، پتروگرافی و ژئوشیمیایی نشان از تشکیل این سنگ ها طی فرآیندهای پتروژنیک یکسان بوده و در روند تحول آن ها آلایش و اختلاط ماگمایی نقش داشته است. همچنین این سنگ ها تحت تاثیر فعالیت گسل هایی چون چوپانان و کال کافی در برخی نقاط بسیار تکتونیزه بوده و حاوی درز و شکاف فراوان می باشند. این منطقه بخشی از کمپلکس افزایشی واریسکن پالئوزوئیک انارک تا عروسان می باشد. بررسی های صحرایی نشان می دهد که عوامل ساختاری در تسهیل عبور سیالات ماگمایی مرتبط با پلوتونیسم ائوسن میانی و افزایش سطح تماس آن ها با سنگ ها نقش مهمی را ایفا نموده و سبب توسعه دگرسانی گرمابی در سنگ های ائوسن این منطقه شده است. نتایجxrd نمونه ها بیانگر وجود انواع دگرسانی های آرژیلیتی، سیلیسی، پروپلیتی و کربناته شدن در این منطقه است.